Een gezonde darmflora

Leestijd: ± 15 minuten

Een gezonde darmflora of microbioom ("microbe ecosysteem") bevat zo'n anderhalve kilo aan bacteriën, virussen en gisten die jouw gezondheid voor een groot deel bepalen. Hoe groter de diversiteit aan bacteriën, hoe gezonder je bent. Zonder dat microbioom kun je niet leven!

Je brein en je buik communiceren door de langste zenuw in je lichaam: de nervus vagus. In je buik zit je tweede set hersenencellen (soms je tweede brein genoemd): een groep cellen die gelijk zijn aan die in je hoofd en daar veel en snel mee communiceren. 

Onderzoekers publiceerden in het toptijdschrift Nature: "Diversiteit, zoals gevonden in de Hadza, is vrijwel zeker de voorouderlijke staat voor mensen. Aanpassing aan de westerse levensstijl gaat gepaard met een afname in diversiteit van het mircobioom, en als gevolg daarvan een afname in de stabiliteit ervan". Onze leefstijl lijkt onze gezondheid te beperken.

Wist je dat darmbacteriën zelf hormonen en neurotransmitters kunnen produceren? Ze zijn identiek aan de hormonen en neurotransmitters die door je endocriene- en zenuwstelsel gemaakt worden. En wist je dat je darmen de hele dag praten met je hersenen?

Stephanie L. Schnorr et al., Gut microbiome of the Hadza hunter-gatherers, Nature Communications (2014), DOI: 10.1038/ncomms4654

 

Historie van darmflora

Sergei Nikolaievich Winogradsky (1856-1953), de vader van de microbiële ecologie werkte in het Polytechnisch Instituut in Zürich waar hij zijn monumentale werk over bacteriële nitrificatie deed: hoe bacteriën de organisch gebonden stikstof weer vrijmaken. 

Nobelprijswinnaar en microbioloog Joshua Lederberg bedacht de term "microbioom" voor het eerst in 2001. 

Inmiddels weet met dat als gezonde mensen een stukje van het microtoom van een iemand met obesitas krijgen, zij direct dat ook krijgen: je darmen bepalen je lichaamsgewicht. Het is zelfs bekend welke bacteroïden voor slankheid zorgen en welke voor overgewicht. Ook lichaamsbeweging heeft invloed: "Lichaamsbeweging bleek in een onderzoek de samenstelling van het darmmicrobioom te moduleren; de overvloed aan gezondheidsbevorderende bacteriesoorten, bleek te zijn toegenomen bij lichamelijk actieve vrouwen vergeleken met die bij zittende vrouwen".

Zonghui Jian et al., The intestinal microbiome associated with lipid metabolism and obesity in humans and animals, Journal of Applied Microbiology, 2022 DOI: 10.1111/jam.15740

 

Wetenschappelijk onderzoek naar darmflora

Een aantal Nederlandse wetenschappers, is wereldberoemd geworden in 2013 door hun behandeling van de soms levensgevaarlijke ziekte clostridium difficile met verdunde donorpoep van gezonde mensen. Het wordt ook wel poep-therapie of fecestransplantatie genoemd. Het praten over poep is zo'n taboe, echter het heeft ondertussen vele  levens gered. In hun beroemde artikel staat te lezen: "De infusie van donorpoep was significant effectiever voor de behandeling van terugkerende C. difficile infectie dan het gebruik van vancomycine."

Nood, Els van et al., Duodenal Infusion of Donor Feces for Recurrent Clostridium difficile, New England Journal of Medicine, 2013. DOI: 10.1056/NEJMoa1205037

 

Inmiddels lijkt het ook succesvol te werken bij diabetes type 1: "bij de helft van de patiënten nam de aanval van immuuncellen op de bètacellen af, en bleef de alvleesklierfunctie stabiel."

Prof. dr. Max Nieuwdorp onderzoekt de rol van darmbacteriën bij diabetes type 1, Stichting DON (2020)

 

Idem, bij het metabole syndroom: "Tot slot tonen we aan dat darmfagen veilig kunnen worden toegediend om de darmmicrobiota van ontvangers tijdelijk te veranderen"

Wortelboer, Koen et al., Phage-microbe dynamics after sterile faecal filtrate transplantation in individuals with metabolic syndrome: a double-blind, randomised, placebo-controlled clinical trial assessing efficacy and safety, Nature Communications 2023,  doi.org/10.1038/s41467-023-41329-z

 

Er zijn steeds meer aanwijzingen, dat vele ziektes, maar ook depressie, ontstaat in de darmen en niet in het hoofd. "We hebben lang gedacht dat een depressie in het brein ontstaat, maar er is steeds meer bewijs dat het in de darmen gebeurt".

Depressie ontstaat niet in het brein maar in de darmen - GGZ Nieuws (2018)

Samenstelling microbioom heeft invloed op depressie, Universiteit van Amsterdam, 7 december 2022.

Radjabzadeh, Djawad et al., Gut microbiome-wide association study of depressive symptoms, Nature Communications (2022) doi.org/10.1038/s41467-022-34502-3

 

Zelfs intermitterend vasten (wat langer niet eten op enkele dagen, tot 16 uur) heeft een positieve invloed op ons microbioom. Het kan diabetes 2 patiënten helpen: "het is een veilige en haalbare dieetoptie om de glykemische controle te verbeteren en tegelijkertijd de totale dagelijkse insulinedosis en het lichaamsgewicht te verminderen bij mensen met type 2-diabetes die insuline krijgen."

Obermayer, Anna et al., Efficacy and Safety of Intermittent Fasting in People With Insulin-Treated Type 2 Diabetes (INTERFAST-2)-A Randomized Controlled Trial, Diabetes Care, 2023 DOI:10.2337/dc22-1622     

 

Gefermenteerde melkproducten zoals kefir en Yakult helpen je darmflora in goede conditie te houden volgens een fameus tijdschrift: “Concluderend kan worden gesteld dat de dagelijkse consumptie van probiotica, zoals L. casei stam Shirota, de diversiteit van de darmmicrobiota in stand houdt en de stressgerelateerde psychologische, fysiologische en fysieke stressreacties kan verlichten”. 

N.b. De kefir in de supermarkt bevat vaak geen gisten en is daardoor géén echte kefir. Zelf maken is simpel en beter. Yakult is relatief duur.

Kato-Kataoka, Akito et al., Fermented Milk Containing Lactobacillus casei Strain Shirota Preserves the Diversity of the Gut Microbiota and Relieves Abdominal Dysfunction in Healthy Medical Students Exposed to Academic Stress, Applied and Environmental Microbiology (2016) doi:10.1128/AEM.04134-15.

Andere bacteriën die goed voor je zijn, zijn bepaalde stammen van bifidobacterium, lactobacillus en streptococcus thermophilus¹.

Kortom, er lijkt nog veel meer invloed te zijn van ons microbioom  op onze geestelijke en lichamelijke gezondheid.

¹ Sharma, prof.dr. Rohit et al., Probiotic Efficacy and Potential of Streptococcus thermophilus modulating human health: A synoptic review, IOSR Journal of Pharmacy and Biological Sciences (2014) 10.9790/3008-09325258

Tenslotte over darmflora

Je microbioom is essentieel voor je gezondheid en je welbevinden. Zorg er dus goed voor. Lees er wat over, verdiep je er een beetje in, want erg weinig mensen weten dit. Zie ook onze hoofdstukken over voedsel en bewegen. 

 

Meer informatie over darmflora

Website(s):

Boek(en):

  • The Army Inside You: A Children's Guide to the Microbiome - Lindsey Garvin (2022) Leuk boek, ook voor volwassenen.
  • The Clever Guts Diet: How to revolutionise your body from the inside out - Dr. Michael Mosley (2017). Van de bekende Britse arts/presentator over diverse medische onderwerpen.

Artikel(en):

  • Depressie ontstaat niet in het brein maar in de darmen - GGZ Nieuws (2018)

  • Samenstelling microbioom heeft invloed op depressie, Universiteit van Amsterdam, 7 december 2022.

  • Sergei Winogradsky: a founder of modern microbiology and the first microbial ecologist - Martin Dworkin (2011) Leuk artikel over de ontdekking van biologische processen in onze darmen.

Laatst bewerkt: 11-01-2024

Ω

PS. Wij hebben geen enkel belang bij welke leverancier van producten of diensten dan ook.