EMDR

Leestijd: ±25 minuten

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Het is een therapie, ontwikkeld door Francine Shapiro in 1987 voor de verwerking van trauma's. Het kan helpen bij angststoornis, maar niet altijd. Er zijn vele tientallen wetenschappelijke onderzoeken naar EMDR gedaan, de resultaten waren vrijwel altijd positief en effectief.

Ook zijn de resultaten vrij snel bereikt, soms al na enkele sessies. De manier van EMDR kan per behandelaar sterk verschillen. EMDR lost niets op, maar vermindert meestal de angstgevoelens sterk. Ook waren de trauma's zeer divers per groep, waardoor er niet altijd overtuigend bewijs is op grotere schaal. In Nederland wordt het volledig vergoed uit de basis verzekering. Wij zijn er enthousiast over. 

Historie van EMDR en wat het is

Het is een therapie, ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro in 1987 voor de verwerking van trauma's. Het is een vorm van psychotherapie, waarbij de client opnieuw aan de traumatische gebeurtenissen denkt in combinatie met het volgen van iets dat beweegt. De beweging noemen we saccadisch. Een schokkerige beweging, waarbij het oog iets volgt i.p.v. gelijdelijke beweging die je meestal doet. Hierdoor wordt je brein als het ware overbelast en wordt de emotie met het trauma als minder erg ervaren. Hoe het precies werkt is heden ten dage nog onbekend. In de praktijk werkt het meestal goed (zie wetenschappelijke studies).

Eerst noemde ze het EMD en pas in 1991 werd de R er aan toegevoegd: om de informatieverwerkingsaspecten te identificeren die ze ontwikkelde om de behandelingseffecten te verklaren.

Vanaf 1995 gecreëerde EMDR-HAP (Humanitarian Assistance Program) wereldwijd naar rampgebieden om getraumatiseerde mensen te helpen. 

In 2004 wordt EMDR aanbevolen als een effectieve behandeling voor trauma door de American Psychiatric Association en door het USA Department of Veterans Affairs & Department of Defense. geclassificeerd als "A" categorie "sterk aanbevolen" voor de behandeling van trauma. Inmiddels wordt EMDR wordt o.a. veel en met succes gebruikt om PTSS te behandelen van veteranen uit het Amerikaanse leger. 

Wetenschappelijk onderzoek naar EMDR

Er zijn meer dan 150 wetenschappelijke onderzoeken naar EMDR gedaan, de resultaten waren vrijwel altijd positief en effectief. Ook zijn de resultaten vrij snel bereikt, soms al na enkele sessies. De manier van EMRS kan per behandelaar sterk verschillen. Ook waren de trauma's zeer divers per groep, waardoor er niet altijd overtuigend bewijs is op grotere schaal.

Een internationale studie naar het gebruik van imaginaire rescripten (ImRs) en EMDR bij kindertijd PTSD liet zien dat: "ImRs en EMDR behandelingen bleken effectief in het behandelen van PTSS symptomen die voortkomen uit jeugdtrauma, en in het verminderen van andere symptomen zoals depressie, dissociatie en traumagerelateerde cognities".

Boterhoven de Haan, Katrina L. et al., Imagery rescripting and eye movement desensitisation and reprocessing as treatment for adults with post-traumatic stress disorder from childhood trauma: randomised clinical trial, British Journal of Psychiatry (2020) https://doi.org/10.1192/bjp.2020.158

In een Italiaans onderzoek naar de behandeling van PTSD met sertraline, een SSRI (antidepressivum) versus EMDR vonden de onderzoekers: "het aantal proefpersonen dat aan het eind van de studie niet meer voldeed aan de criteria voor PTSS was absoluut groter in de groep die behandeld werd met EMDR". Hierbij werd opgemerkt dat beide behandeling effectief waren, echter bij EMDR was 77% verbeterd en bij de SSRI-behandeling 30%. Door de kleine groepen (17 en 10 resp.) zijn de resultaten statistisch niet erg significant.

Arnone, Raffaele et al., [EMDR and psychopharmacological therapy in the treatment of the post-traumatic stress disorder], Rivista di Psichiatria (2012) doi.org/10.1708/1071.11732 (N.b. het origineel is in het Italiaans geschreven)

Een grote Nederlandse studie, gepubliceerd in het gezaghebbende JAMA Psychiatry, vond: "Dit onderzoek toont aan dat standaard PE- en EMDR-protocollen effectief, veilig en uitvoerbaar zijn bij patiënten met psychose en comorbide PTSS zonder gebruik te maken van stabiliserende psychotherapeutische interventies". Dit was het resultaat na (slechts) 8 sessies.

Berg, David P.G. van den et al., Prolonged Exposure vs EyeMovement Desensitization and Reprocessing vsWaiting List for Posttraumatic Stress Disorder in Patients With a Psychotic Disorder A Randomized Clinical Trial, JAMA Psychiatry (2015) doi:10.1001/jamapsychiatry.2014.2637

Gevolgen van EMDR

De levenskwaliteit voor iemand met trauma angsten kan (sterk) verbeterd worden met EMDR. De symptomen verdwijnen meestal niet, en ook wordt iemand niet geleerd hoe die er beter mee om kan gaan. Het is vooral de D uit EMDR, Desensitization (desensibilisatie ofwel een verminderde emotionele respons), die het leven van zo iemand (sterk) kan verbeteren. Na gemiddeld 5 sessies is er meestal een significante verbetering waarneembaar, wordt gesteld. 

Tenslotte over EMDR

EMDR heeft zijn weg gevonden in het klinisch behandelen van trauma's.  Het is een goed werkende, beproefde techniek die vrij snel kan werken en betrekkelijk eenvoudig is toe te passen om de gevoelswaarde van trauma's van velen (sterk) te verbeteren. 

Meer informatie over EMDR

Website(s):

  • emdr.com (EMDR Institute, U.S.A.)
  • emdr-europe.org (EMDR Europe is de officiële beroepsvereniging die de hoogste standaarden van uitmuntendheid en integriteit in EMDR praktijk, onderzoek en onderwijs in heel Europa vaststelt en promoot)
  • emdria.org (EMDR International Organization) Geeft het

    Journal of EMDR Practice & Research uit.

  • emdr.nl (Vereniging EMDR Nederland - VEN)
  • emdrresearchfoundation.org ()
  • istss.org (International Society for Traumatic Stress Studies) Zij geeft het wetenschappelijke blad Journal of Traumatic Stress uit.

Boek(en):

  • Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) Therapy: Basic Principles, Protocols, and Procedures, 3rd edition - dr. Francine Shapiro (2017)

  • Getting Past Your Past: Take Control of Your Life with Self-Help Techniques from EMDR Therapy - dr. Francine Shapiro (2013) 

Artikel(en):

  • EMDR Standaard protocol (2023) - Erik ten Broeke, Ad de Jongh & Hellen Hornsveld, versie 2023 op emdr.nl 

 Laatst bewerkt: 22-01-2024

Ω