Vitamine D3

Deze vitamine, cholecalciferol genaamd, kan een mens zelf aanmaken door de huid aan de zon bloot te stellen. Deze vitamine is eigenlijk een (pro)hormoon en heeft vele functies, die we hierna bespreken.

Vooral ouderen en kinderen en chronisch zieken hebben er vaak een tekort van¹. Bij bejaarden in tehuizen is het tekort alarmerend. Voor ouderen is het belangrijk om botbreuken te voorkomen. Een gebroken heup op hoge leeftijd leidt nogal eens tot de dood door zo'n groot trauma. Voldoende D3 kan dit helpen voorkomen.

Ook de vorm van het supplement maakt een wereld van verschil bij inname, waarover hierna meer. Vitamine D bestaat in een dierlijke vorm (cholecalciferol, vitamine D₃) en een plantaardige vorm (ergocalciferol, vitamine D₂).

Een zeer hoge dosering is op den duur beslist slecht. Op de korte termijn kan het een (sterke) verbetering geven bij een kwaal. Maar pas op. Zie de video en de wetenschappelijke artikelen onderaan. 

Historie en wat we geleerd hebben

Behalve dat vitamine D via zonlicht op de huid verkregen kan worden (dan moet je wel erg veel zonnen en vrijwel geheel naakt en dat is in Nederland niet realistisch), tref je het aan in fruit, groenten, noten en vette vis. Rauwe melk en levertraan zijn goede bronnen. Zo hebben we dat geleerd.

Echter, ons moderne manier van massaproductie van voedsel is vitamine-arm (en ook mineralen-arm), dus we krijgen er minder van binnen. Evenals veel binnenzitten voorkomt dat we het kunnen aanmaken. Vette vis is tegenwoordig vaak besmet met microplastics, zware metalen en andere gifsoorten, zoals dioxines, dus dat is niet zo goed meer om te eten (zie ons blog artikel). Wil je toch vette vis eten, probeer dan Duitse forel, uit hun uiterst schone stuwmeren, te kopen.

Je kunt het gemakkelijk aanvullen met supplementen. Echter, de meeste supplementen op basis van olie, water of vaste stof worden nauwelijks opgenomen en opgeslagen in je lichaam (om het te kunnen benutten zijn speciale enzymen nodig en nog een aantal zaken).

Heel belangrijk is dat als je D3 slikt middels een gewoon synthetisch supplement, de opname beperkt is en weet dan dat het de hoeveelheden vitamine A, magnesium en kalium in je lichaam vermindert! Je zult deze co-factoren dan ook moeten aanvullen of D3 uit een natuurlijke bron innemen, zoals rauwe melk of levertraan (dieet).

Synthetische vitamine D3 is niet hetzelfde als de vitamine D3 die je lichaam aanmaakt. Je lichaam sulfateert¹ het en dan wordt het 25-OH-Vitamine D3. Hiervoor zijn speciale enzymen nodig: sulfotransferases (SULTs). Dit proces vindt voornamelijk plaats in de lever.

Vitamine D3 + K2

Om sterke botten door calcium opname te bevorderen, is het verstandig om vitamine D3 samen met vitamine K2 in te nemen. Het liefst van het merk SanoPharm. Die hebben een unieke emulsie die direct en snel door het mondslijmvlies wordt opgenomen. Door de natuurlijke samenstelling, blijft zij tot 5x beter beschikbaar in het lichaam dan tabletten, wateroplossingen of oliën. K2 regelt o.a. het transport van calcium naar je botten. De typische dagdosering is ± 1000-3000 IE (1-3 druppels). Bij een ernstig tekort is een mega-doses van 100,000 IE, éénmalig gegeven, verantwoord². Het fameuze Linus Pauling Institute (Oregon, U.S.A.) raadt 2,000 IU voor mensen boven de 50 aan.

Werkingsgebieden van vitamine D3

Vitamine D3 heeft een breed werkingsgebied, we bespreken kort enkele belangrijke hierna.

Een belangrijke werking van D3 is de ondersteuning van je immuunsysteem. “Cellen van het immuunsysteem kunnen vitamine D verwerken en erop reageren. Immuuncellen bij auto-immuunziekten reageren op de verbeterende effecten van vitamine D”³.

Worden hart- en vaatziekten voorkomen/vermindert door voldoende D3? Hier is vrij veel onderzoek naar gedaan, meestal met een negatieve uitkomst: het helpt hier niet bij. De recente mega-studie in Cambridge (2021), volgens de Mendeliaanse randomisatie-analyse methode, gepubliceerd in The Lancet⁴ lijkt genuanceerder: “wij hebben genetisch bewijs gevonden dat wijst op een oorzakelijk verband tussen 25(OH)D-concentraties en sterfte bij personen met een lage vitamine D-status.”

Bij luchtweginfecties speelt vitamine D een belangrijke rol. Duits onderzoek⁵ laat zien: “Uit de huidige gegevens blijkt dat een tekort aan vitamine D het risico van een acute luchtweginfectie verhoogt. Er zijn ook aanwijzingen dat vitamine D het risico van andere veel voorkomende infecties zoals sepsis, humaan immunodeficiëntievirus en hepatitis C-virus kan verlagen”, aldus het onderzoek.

Een recent (2022) groot onderzoek⁶ heeft aangetoond dat een hoeveelheid van ≥ 2000 IU per dag een depressie significant kan helpen verminderen: "Vitamine D-supplementatie ≥ 2.000 IE/dag lijkt depressieve symptomen te verminderen"

Bij kanker is al in 2007 geconstateerd in een Amerikaans toptijdschrift⁷ dat: “Het verbeteren van de calcium- en vitamine D-voedingsstatus het risico op kanker bij postmenopauzale vrouwen aanzienlijk verlaagt” (de gebruikte D3 dagdosis was 1100 IE). Er zijn vele, vergelijkbare studies, zowel bij mens als dier, die deze conclusie onderschrijven.

Het lijkt er sterk op dat D3 echt helpt bij corona en andere longinfecties⁸. Een gloednieuwe studie⁹, gepubliceerd in het gezaghebbende Nature vermeldt: “suppletie met vitamine D3 en vitamine D2 verminderde het bijbehorende risico van COVID-19-infectie met 20% en 28%, en van COVID-19-infectie die binnen 30 dagen tot de dood leidt met 33% en 25%”

Kortom, op veel gebieden blijkt D3 aanvulling echt te helpen. Bij het genezen én voorkomen van diverse ziekten. Let wel: het meeste onderzoek maakt geen onderscheid tussen natuurlijke (geclassificeerde) D3 en synthetische D3. Ook is de onderzoeksduur meestal kort, terwijl oversuppletie op de langere termijn (> 1 jaar) negatieve resultaten kan laten zien. Als je ziek bent, kun je de dosering verhogen. Een reguliere dosering is het beste te bereiken met natuurlijke bronnen of een synthetische dosering van max. 3.000 IU/dag, tijdelijk 10.000 IU/dag.

Goedkeuring gezondheidsclaims van het D3 supplement door de EFSA en andere organisaties

In het onderzoek¹⁰ van Efsa (2010) staat over deze gezondheidsclaim: "Het panel concludeert dat er een oorzakelijk verband is vastgesteld tussen de inname van vitamine D via de voeding en de bijdrage aan de normale werking van het immuunsysteem en een gezonde ontstekingsreactie, en het behoud van een normale spierfunctie"

De Gezondheidsraad (GZ) heeft in 2012 in haar advies¹¹ gesteld: “De commissie vindt de aanwijzingen voor deze andere gezondheidseffecten vooralsnog te zwak om op grond hiervan voedingsnormen of suppletieadviezen af te leiden”. Wij vinden dat een buitengewone en onbegrijpelijke constatering. De ernstige vitamine D tekorten waren toen al uitgebreid bekend. Alle bewijs is gekwalificeerd als onvoldoende. Waarom het bewijs onvoldoende is wordt niet gemotiveerd. Ook staat er: “De komende jaren worden echter grootschalige interventieonderzoeken uitgevoerd. Zodra de uitkomsten hiervan beschikbaar zijn, kan een nieuwe evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D noodzakelijk zijn.” Het bewijs is overweldigend. Helaas is er geen actie ondernomen door de gezondheidsraad tot op heden (nov 2022). Voor ons onbegrijpelijk en vooral onverantwoord.

Tenslotte oordeelt¹² de GZ dat: “Onvoldoende aanwijzingen dat extra vitamine D helpt bij preventie COVID-19. Op basis van de huidige stand van de wetenschap is niet te beoordelen of vitamine D supplementen kunnen bijdragen aan de preventie van COVID-19.” Het bewijs is er wél.

Het voedingscentrum zegt: “Voor de werkzaamheid (van vitamine D) maakt het niet uit welke vorm je koopt.” en verder verschuilt zij zich achter de GZ. Zij adviseert verder 400 IE per dag voor volwassenen en 800 IE voor 70-plussers. Ook dit vinden wij onbegrijpelijk en onverantwoord.

Gevolgen van tekorten van vitamine D3

De meeste mensen hebben een tekort aan vitamine D3. Het kan leiden tot kanker, een verzwakt immuunsysteem, snel breekbare botten door botontkalking (osteoporose) en hart- en vaatziekten zoals hoge bloeddruk of hartfalen. Ook zou het een rol spelen bij vele auto-immuunziektes, zoals diabetes of reumatoïde artritis. Teveel vitamine D3 komt eigenlijk niet voor, maar kan wel degelijk schadelijk zijn, vooral op lange termijn, mede afhankelijk van de vorm waarin het wordt opgenomen.

Tenslotte over vitamine D3

Van de essentiële vitamine D3 hebben de meeste mensen (wereldwijd) een tekort. Dat is een epidemie. Daarom is een goede aanvulling met de juiste opnamecapaciteit van belang voor een goed functioneren van belangrijke lichaamsprocessen. Hoewel het helpt helen, is het vooral en juist essentieel bij het voorkómen van ziekten. Kinderen en ouderen dienen dit vrijwel zeker aan te vullen. Gebruik liever geen synthetische D3 als het kan. 

Meer informatie over vitamine D3

Website(s):

• efsa.onlinelibrary.wiley.com (EFSA onderzoek)

• sanopharm.com/vitamine-d3-werkt-maar-hoe-krijg-je-het-echt-binnen/ (uitleg over hun unieke 'verpakking' van vitamine D3)

Boek(en):

• Nieuw licht op vitamine D en chronische ziekten: osteoporose kanker hart-en vaatziekten diabetes multiple sclerose - dr. Gert Schuitemaker (2008) Leuk boekje met goede achtergrond informatie

• Power of Vitamin D: A Vitamin D Book That Contains The Most Scientific, Useful And Practical Information About Vitamin D - Hormone D – Sarfraz Zaidi, MD (2015)

• The Vitamin D Solution: A 3-Step strategy to Cure Our Most Common Health Problems - Michael F. Holick (2011)

Video('s):

• Deze video van Felix Harder (certified nutritionist & fitness coach) getiteld: "waarom vitamine D uit zonlicht niet hetzelfde is als syntetische vitamine D" is een genuanceerde en zeer goed onderbouwde video (we hebben zelf alle referenties gelezen). youtube.com/watch?v=1Ul-hYTaQ4I

• Deze video van Sten Ekberg legt de meeste basisprincipes goed uit die bij D3 spelen:  youtube.com/watch?v=oz7u92mifPI

 

1 Boonman-de Winter L.J.M., Albersen A., Mohrmann K. et al. (2015). Hoge prevalentie van vitamine D-deficiëntie in Zuidwest-Nederland. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.159: A8167, 1-6.

2 McCreary, Marvin R., Schnell, Patrick M., Rhoda, Dale A., A randomized double‐blind placebo‐controlled proof‐of‐concept trial of resveratrol for outpatient treatment of mild coronavirus disease (COVID‐19), Nature, 29 June 2022.

3 Aranow, Prof.dr. Cynthia, Vitamin D and the Immune System, Journal of Investigative Medicine, 2011 August ; 59(6): 881–886. doi:10.231/JIM.0b013e31821b8755.

4 Burgess, Dr Stephen, Estimating dose-response relationships for vitamin D with coronary heart disease, stroke, and all-cause mortality: observational and Mendelian randomisation analyses, Lancet Diabetes & Endocrinology, 2021; 9: 837–46.

5 Zittermann, Armin et al., Vitamin D and airway infections: a European perspective, European Journal of Medical Research, (2016) 21:14 DOI 10.1186/s40001-016-0208-y.

6 Vitamine D-supplementatie ≥ 2.000 IE/dag lijkt depressieve symptomen te verminderen.

7 Lappe, Prof.dr. Joan M., et al., Vitamin D and calcium supplementation reduces cancer risk: results of a randomized trial, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 85, Issue 6, June 2007, Pages 1586–1591, https://doi.org/10.1093/ajcn/85.6.1586.

8 Ghelani, Drishti, Simon Alesi and Aya Mousa, Vitamin D and COVID-19: An Overview of Recent Evidence, International Journal of Molecular Sciences, (2021)22 10559 doi.org/10.3390/ijms221910559.

9 Gibbons, dr. Jason B. et al., Association between vitamin D supplementation and COVID-19 infection and mortality, Nature, (2022) 12:19397 | https://doi.org/10.1038/s41598-022-24053-4.

10 Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to vitamin D and normal function of the immune system and inflammatory response (ID 154, 159), maintenance of normal muscle function (ID 155) and maintenance of normal cardiovascular function (ID 159) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/20061, EFSA Journal 2010; 8(2):1468.

11 Kromhout, Prof.dr.ir. D., Gezondheidsraad, Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D, 2012. Nr. 2012/15, Den Haag, 26 september 2012.

12 GZ Nieuwsbericht | 03-03-2021 | 11:00

Laatst bewerkt: 30-03-2024

Ω