Milieuvervuiling en onze gezondheid 

Leestijd: ±25 minuten

We leven in een toenemend complexe wereld als het op chemische stoffen aankomt. Het aantal nieuwe chemicaliën is toegenomen van 20 miljoen in 2002 naar 156 miljoen vorig jaar (2019). Veel daarvan zijn alom vertegenwoordigd in de wereld om ons heen vanwege hun continue gebruik. Pesticiden, plastics, industriële chemicaliën en farmaceutica zijn terug te vinden in de natuur en onze voedselketen. En dat heeft gevolgen. Deze chemicaliën kunnen ongewenste bijeffecten hebben en ziektes veroorzaken. De cijfers zijn opzienbarend: onderzoek toont aan dat per jaar ten minste negen miljoen mensen sterven als gevolg van lucht-, water- en bodemverontreiniging.

Bron: Vermeulen, prof.dr. Roel, Hoogleraar Milieu-epidemiologie en Exposoom analyse in "Om mensen te beschermen tegen chemische vervuiling, is een nieuwe aanpak noodzakelijk", Publicatie van de Universiteit van Utrecht, 23 januari 2020.

Een kleine historie van milieuvervuiling

Met de publicatie in 1962 van Rachel Carson's inmiddels overbekende boek Silent Spring vestigde zij de aandacht op milieuschade veroorzaakt door oneigenlijk gebruik van pesticiden zoals DDT. Het Amerikaanse leger sproeide Agent Orange, een ontbladeringsmiddel van een mengsel van herbiciden en dioxine van 1962 tot 1971 tijdens de Vietnamoorlog.

In 1989 vond de enorme olieramp plaats met de olietanker Exxon Valdez in Alaska. In 2010 veroorzaakte het Deepwater Horizon olieboorplatform de grootste olielekkage en vervuiling op zee in de geschiedenis.

In 1986 barstte een kenreactor in Chernobyl en besmette de lokale omgeving alsook delen van Europa. In 2011 volgde een reactor in Fukushima, die kapot ging door een tsunami. We hebben het eind nog niet gezien.

In de Alblasserwaard, blijkt DuPont/Nemours al vele jaren zeer grote hoeveelheden, tot 13.000 keer de norm (!), PFAS en genX geloosd te hebben in ons oppervlaktewater¹². Nu zijn er plannen om hier windmolens te plaatsen, waarvan de wieken het uiterst giftige Bisfenol-A afgeven.  

¹ Zembla: Lammetjeswiel en sloten in Alblasserwaard zwaar vervuild met PFAS en GenX, 29 juni 2023.

² Biggeri, Annibale et al., All-cause, cardiovascular disease and cancer mortality in the population of a large Italian area contaminated by perfluoroalkyl and polyfluoroalkyl substances (1980–2018), Environmental Health (2024).

Gevolgen van chemische milieuvervuiling

Er zijn talloze extreme voorbeelden van chemische milieuvervuiling. We noemen er enkele, die een zeer grote invloed hebben op onze gezondheid en zelfs het voortbestaan van de mensheid bedreigen.

 

Asbest

Vrijwel iedereen weet dat asbest longvlieskanker (mesothelioom) kan veroorzaken en dat het tegenwoordig verboden is. de Griekse filosoof  Strabo (64/63 BC–c.24 AD) merkte een "ziekte van de longen" op bij slaven die asbest tot stof weefden, al zo'n 2000 jaar geleden. 

De Belgische eterniet producent Etex heeft uiteindelijk de productie verplaatst naar India, waar de schade niet te overzien is, met minstens 1500 doden door asbest. Het bedrijf was op de hoogte van de gevaren.

Asbest werd in Nederland pas in 1993 verboden, in Engeland in 1995 en in de V.S. in 1989.  Canada is een van de laatste landen: 2018. Toen luidde de WHO pas de noodklok.

 

Bisfenol-A

Deze weekmaker zit nog steeds in vele plastic verpakkingen. Ook windturbine bladen bevatten BPA. De buitenste epoxyhars beschermlaag slijt het snelst aan de uiteinden van de wieken. Afgedankte bladen kunnen het BPA in het (aquatische) milieu brengen: "Met enkele miljoenen tonnen op BPA gebaseerde materialen in omloop zijn terugwinning van deze materialen en gecontroleerde extractie van BPA echter zeer wenselijk" aldus het toptijdschrift Nature (2023)¹. De hoeveelheid BPA uit deze wieken is schrikbarend, volgens recent Noors onderzoek: "Volgens NVE zijn er in Noorwegen bijna 400 turbines met een wiekdiameter van 130 meter of meer. De totale uitstoot van deze 400 turbines wordt geschat op ongeveer 25 ton per jaar"². Note: dit is het ruwe materiaal aan micro- en nano plastics, waarvan ongeveer een derde gebonden BPA is. De onderzoekers hebben 'voorzichtig' gerekend, zeggen zij.

¹ Ahrens, Alexander et al., Catalytic disconnection of C–O bonds in epoxy resins and composites, Nature, 2023, doi.org/10.1038/s41586-023-05944-6

² Solberg, Asbjørn, Bård-Einar Rimereit and Jan Erik Weinbach, Leading Edge erosion and pollution from wind turbine blades, THE TURBINE GROUP July 2021, 5th edition.

 

Industriële vervuiling (uitstoot) en DNA-breuken

Een groot onderzoek van de bekende Belgische kankerspecialist prof.dr. Nic van Larebeke (2008) laat zien dat: "Binnen een industriegebied waren de DNA-strengbreuken bijna drie keer zo hoog in de buurt van industriële installaties als 5 kilometer bovenwinds van de belangrijkste industriële installaties" Dat is veelzeggend.

Neonicotinoïde en glyfosaat

De Nederlandse chemicus Henk Tennekes heeft de Europese Commissie er van kunnen overtuigen dat bepaalde bestrijdingsmiddelen uitermate schadelijk zijn voor bijen, de ontwikkeling van hersenen van kinderen en het milieu vernielen. In zijn goed leesbare boekje "A Disaster in The Making" beschrijft hij de dramatische achteruitgang van de bijenstand (CCD - colony Collapse Disease) en daarmee al het leven op aarde. Het wordt in verband gebracht met een versnelde dood van bijen, de ziekte van Parkinson en het blijkt 'in bepaalde hoeveelheden kankerverwekkend' te zijn.  Onderzoek² in Zwitserland (2022) heeft resten van neonicotiden aangetoond in de hersenen, bloed en urine van Zwitserse kinderen.

Syngenta, een Nederlands bedrijf, hield een studie naar glyfosaat (het onkruidbestrijdingsmiddel Roundup van Monsanto, nu Bayer) en hersenschade meer dan twintig jaar verborgen¹.

¹ Hoe Syngenta een studie naar glyfosaat en hersenschade meer dan twintig jaar achterhield, NRC Handelsblad, 19 augustus 2023.

² Laubscher, prof.dr. Bernard et al., Multiple neonicotinoids in children’s cerebro-spinal fluid, plasma, and urine, Environmental Health, 2022, doi.org/10.1186/s12940-021-00821-z

 

Kostbare metalen (Eng.: Rare metals)

In accu's, elektronicaonderdelen, telefoons, windmolens, zonnepanelen en meer zijn deze zeldzame metalen verwerkt. Deze worden gewonnen in dagmijnbouw in de grootste vindplaats ter wereld in Baotou (China).   en een meer van 10 vierkante kilometer vol gif en radioactieve stoffen. De vervuiling vergiftigt de boerderijen en dorpen in de regio die de kostbare mineralen verwerken. Het leidt tot vele ziekten en kinderen die geboren geboren worden met ernstige misvormingen.

Roken

Vijf mannen die in advertenties voor Marlboro's verschenen - Wayne McLaren, David McLean, Dick Hammer, Eric Lawson en Jerome Edward Jackson, ook bekend als Tobin Jackson - stierven aan ziekten die met roken te maken hadden, waardoor Marlboro sigaretten, in het bijzonder Marlboro Reds, de bijnaam "cowboykillers" kregen.

Zware metalen

Niet alleen zit er kwik (het giftigste metaal op aarde) in vele grote vissoorten, alsmede cadmium, lood en chroom, maar ook zit er veel te veel cadmium in oranje T-shirts en andere fel gekleurde kleding. Kwik in amalgaanvullingen is een ware epidemie. 

Chatta, Anser Mahmood et al, Detection of heavy metals (cadmium, led and chromium) in farmed carp fish species, marketed at Lahore, Pakistan: A serious health concern for the consumers, International Journal of Biosciences, Vol. 10, No. 4, p. 199-211, 2017.

Onware of verkeerd begrepen milieuvervuiling 

Er zijn ook voorbeelden, van milieuvervuiling die onwaar zijn of onbegrepen. We noemen er twee:

Kooldioxide of CO₂ - tegenwoordig 'broeikasgas' genoemd

CO₂ is géén broeikasgas. Sterker nog, alle planten hebben dat nodig als noodzakelijk levensmiddel: zonder CO₂ gaan ze dood. Tuinders spuiten hun kassen er vol mee, om de groei van planten te bevorderen. In tegenstelling tot rapporten als die van het IPCC, was er een tekort aan CO₂ begin vorige eeuw. De top-wetenschappelijke website CO2coalition.org zet dat helder en geloofwaardig uiteen. CO2 veroorzaakt helemaal geen opwarming, integendeel. 

Stikstof - de echte oorzaak en het echte gevolg

Stikstof wordt als een grote milieuvervuiler betiteld door de overheid. De bouw van huizen wordt er door afgeremd.  Maar hoe zit het echt? "Ongeveer 78% van alle lucht bestaat uit stikstof. Stikstof is van zichzelf niet schadelijk voor mens en milieu", aldus het RIVM. De 'boosdoener' is ammoniak (NH3), die grotendeels door de landbouwsector, met name via mestinjectie, wordt veroorzaakt.

Echter, de oorzaak van ammoniak is dat de urine en de uitwerpselen gemengd in de stal liggen. Een koe in de wei plast en poept nimmer op dezelfde plaats. Door dieren niet in megastallen te houden, maar kleinschaliger in de wei te laten lopen, ontstaat er nauwelijks ammoniak. En verbetert het leven van het dier en het milieu enorm. Want, de (gemengde) mest die in de bodem wordt geïnjecteerd gaat rotten  en produceert cadaverine. Het bodemleven gaat dood en ammoniak komt alsnog in de atmosfeer.

Nog steeds actueel, uit het (wijlen) Paul Blokker archief: Mestinjectie niet natuurlijk, VBBM, 2023, door: Walda Schenk. 

Andijvie, bloemkool en wortelen bevatten veel minder vitamines en mineralen dan 20 jaar geleden. Dat beweren verschillende organisaties, waaronder de Stichting Milieubewuste Veehouderij, het adviesbureau Team Ecosys en Aquarius Alliance, een samenwerkingsverband van boeren en wetenschappers. De organisaties schrijven dat onder andere toe aan de manier waarop tegenwoordig mest wordt toegediend. Door het injecteren van mest zou de samenstelling van het bodemleven worden geschaad. Bron: BNNVara 16-04-2008 'Mestinjectie gaat ten koste van vitamines in groenten'

 

Zure regen - je hoort er (vrijwel) niets meer over

De Duitse bodemonderzoeker Bernhard Ulrich sloeg alarm in 1983: de bossen van West-Duitsland zouden op het punt staan af te sterven. De bodemzuurgraad zou de oorzaak zijn. Later bleken en ook andere oorzaken te zijn, en was de sterfte vele malen kleiner. Dat neemt niet weg dat zure regen een bijdrage heeft aan de verslechtering van het milieu. "De resultaten toonden aan dat de belangrijkste verzurende stoffen zwavel- en stikstofverbindingen zijn die afkomstig zijn van verschillende industriële en landbouwactiviteiten" 

Keresztesi, Ágnes et al., Assessing the neutralisation, wet deposition and source contributions of the precipitation chemistry over Europe during 2000–2017, Environmental Sciences Europe (2019).

Tenslotte over milieuvervuiling

Ons milieu is zo ernstig en zo langdurig vervuild, dat het voortbestaan van de mensheid inmiddels in het geding is. En er komt de komende jaren nog zoveel vervuiling bij van reeds geproduceerde materialen, dat een ramp vrijwel onafwendbaar is.

Hoewel blijkt dat de natuur zich in een aantal generaties kan weren tegen ernstige soorten vergif, is de omvang en systemische invloed nu zo groot, dat er vele alarmbellen klinken, maar amper serieuze maatregelen worden genomen. De bron van alle vervuiling is heb- en geldzucht, ongeacht de consequenties.

Meer informatie over vervuiling

Website(s):

• asbestos.com (Amerikaanse site die mesothelioompatiënten en hun dierbaren helpt bij elke stap van hun reis. Bevat veel informatie. 
• co2coalition.org (klimaatsite van meer dan 150 bekende wetenschappers die de onwaarheden over klimaatproblemen aan de kaak stellen met zeer overtuigende bewijsvoering)
• pan-netherlands.org (Pesticides Action Network Netherlands) heeft als doel het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen in de landbouw en daarbuiten uit te bannen.

Boek(en):

• A Disaster in The Making - dr. Henk Tennekes (2010) Hij beschrijft de dramatische achteruitgang van de bijenstand (CCD - colony Collapse Disease) door gif en daarmee wordt al het leven op aarde bedreigt, omdat de bestuiving van planten achteruit gaat.
• Silent Spring - Rachel Carson (1962) Baanbrekend boek over vervuiling door pesticiden, met name DDT

Artikel(en):

• De Keukenhof: Het mooiste lentepark ter wereld of het gif-rijkste lentepark? De directie van de Keukenhof wil er niet over praten, PERSBERICHT PAN-Netherlands - Assen, 19 maart 2024

• Milieuvervuiling en gezondheid: (nog steeds) een bron van ongelijkheid? In: Lahaye, Pannecoucke, Vranken & Van Rossem (eds.) Armoede in België. Jaarboek (2017) door Stijn Neuteleers en Bert Morrens (Zeer lezenswaardig artikel, dat de problematiek (ook) uit  andere hoeken bekijkt) 

• "WE HEBBEN DE DENKFOUT GEMAAKT VOEDSEL MET GIF TE PRODUCEREN." Natuur & Mens (2019) Zeer lezenswaardig artikel over fundamentele keuzes en prioriteiten stellen.

Documentaire(s) en/of Video('s):

• Ademloos, documentaire over de dodelijke asbestindustrie - Daniël Lambo, België (2018). Onthutsende docu over een enorm milieu schandaal.
• Deepwater Horizon - Peter Berg (2016) is een Amerikaanse film over de explosie op het booreiland in de golf van Mexico die de grootste Amerikaanse olievervuilingsramp ooit veroorzaakte.

• Henk Tennekes - a disaster in the making (short version) - documentaire (31:10) met Henk youtube.com/watch?v=Q8WgLb8E4H8 is een korte samenvatting van zijn boek. In 2010 werd Henk verguisd, inmiddels blijken vele van zijn bevindingen te kloppen. Hij is soms moeilijk te verstaan, door o.a. Parkinson, maar het is zeer de moeite waard volgens ons. Goede uitleg over hoe gif werkt en doorwerkt in ons voedsel. 

Laatst bewerkt: 24-4-2024

Ω