De dodelijke bijwerkingen van antidepressiva

Leestijd: ± 30 minuten

Leeswaarschuwing: onderstaande tekst bevat mogelijk schokkende informatie voor je over de psychiatrie en haar medicatie.

Een van de snelst toenemende 'ziektes' is depressie. De cijfers zijn alarmerend en epidemisch van aard. Eerder hebben we de niet-werking van antidepressiva besproken: het is geen op zich zelf staande biologische onbalans van serotonine. In dit hoofdstuk gaan we nader in op de vele -soms zelfs dodelijke- gevaren ervan als je ze toch gebruikt.

Er zijn goede en belangrijke redenen voor om deze te benoemen:

  1. ze zijn vrijwel onbekend bij vele (oudere) huisartsen en patiënten;
  2. de gevaren zijn soms zeer ernstig - tot aan dodelijk; 
  3. langdurig onderzoek laat zien, dat er vaak meer zeer forse, dodelijke en levensverkortende bijwerkingen aan het gebruik van deze medicijnen kleven. 
  4. er is grote onbekendheid en er zijn vele misverstanden over de verslavingsgevolgen en eventuele afbouw van dit soort medicijnen - heel vaak lukt dat laatste niet en blijven mensen er onnodig lang aan vast zitten met alle gevolgen van dien.

Een voorbeeld: de historie van Prozac

Als voorbeeld nemen we Prozac (fluoxetine, een SSRI en geproduceerd door de farmaceut Eli Lilly) Het is een van de meest gebruikte antidepressiva ter wereld sinds dat het in 1987 op de markt kwam.

Door vele zware incidenten door gebruikers, waarbij de depressie zeer ernstig verergerde, zijn in talloze moord- en schietpartijen, zelfmoorden en pogingen daartoe e.d.  velen van hen overleden. Daarna volgden vele rechtszaken en heeft de producent voor vele honderden miljoenen moeten schikken, vooral in de U.S. De reputatie van prozac is mede daardoor zeer slecht geworden. In 2004 verplichtte de Amerikaanse FDA Eli Lilly om een black box warning (zie kader) op hun bijsluiter met de verhoogde risico's te vermelden (in Nederland niet verplicht!). Toch wordt het nog steeds veel voorgeschreven, zelfs aan kinderen, een onbegrijpelijk en onverantwoorde praktijk.

De werking van Prozac is niet aangetoond

In 6 van de 8 studies die Eli Lilly zelf produceerde, ten tijde van de introductie, was de werking van prozac slechter dan die van het placebo. Je kunt grote vraagtekens zetten, bij de redenen waarom Prozac toch is toegelaten in de V.S. 

Bron: The 25th anniversary of the launch of Prozac gives pause for thought: where did we go wrong? Prof.dr. Edward Shorter, The British Journal of Psychiatry (2014).

De dodelijke bijwerkingen van Prozac (en andere SSRI's)

Er is enorm veel openbare literatuur over de zeer ernstige bijwerkingen van prozac, zowel van de fabrikant, artsen, hoogleraren en apothekers. Uit de bijsluiter van prozac: "Patiënten jonger dan 18 jaar hebben een verhoogd risico op bijwerkingen zoals zelfdodingspogingen, zelfdodingsgedachten en vijandigheid" en "Bij baby’s waarvan de moeder in de eerste paar maanden van de zwangerschap fluoxetine heeft gebruikt, zijn er een aantal studies geweest, die een tot 2 maal verhoogde kans op geboortedefecten aan het hart beschreven."

Bron: bijsluiter Prozac 20 mg

 

De Black Box Warning van de FDA uit 2004 (zie kader) die de patient moet waarschuwen dat de symptomen fors kunnen verergeren!

Uit medische boeken: Dr David Healy, een vooraanstaand Brits psychiater op het gebied van antidepressiva en schrijver van The Antidepressant Era, de enige allesomvattende geschiedenis van dergelijke medicijnen, is van mening dat Lilly heeft nagelaten artsen en het publiek te waarschuwen voor de mogelijk verschrikkelijke gevolgen voor sommige mensen van het gebruik van Prozac.

Bron: They said it was safe, Prof.dr. David Healy, The Guardian, Sat 30 Oct 1999 01.00 BST

 

Op Rxlist.com, een onderdeel van WebMD in de V.S. dat is opgezet door gereputeerde apothekers, staat zeer uitgebreide informatie over prozac: "Antidepressiva verhoogden het risico op suïcidale gedachten en gedrag bij kinderen, adolescenten en jongvolwassenen in kortdurende onderzoeken" alsmede tientallen andere ernstige bijwerkingen.

In het British Medical Journal, dat zich baseerde op interne documenten van Eli Lilly om haar beweringen over de veiligheid van Prozac aan te vechten: "een beoordeling van klinische studies in 1988 aantoonde dat 38% van de patiënten die Prozac namen, vergeleken met 19% van de patiënten die een placebo kregen, "activatie" ervoeren, wat door de FDA in de huidige etikettering in verband wordt gebracht met gewelddadig en suïcidaal gedrag. 

Bron: FDA to review “missing” drug company documents, BMJ volume 330 1 January 2005 bmj.com

De documenten onthullen dat Eli Lilly al in 1984 - jaren voordat de FDA het medicijn goedkeurde - wist of had moeten weten dat Prozac vaak ernstige bijwerkingen veroorzaakte, waaronder "activering" en suïcidaliteit: "...de frequentie van bijwerkingen was zeer hoog (deels meer dan 90%) en bijwerkingen leidden in elk onderzoek bijna tot uitval. De frequentie van bijwerkingen hing af van de dosis, de leeftijd en de duur van de behandeling... de klinische betekenis van bijwerkingen is niet alleen de frequentie van het optreden maar ook de ernst ervan."

Bron: ahrp.org/eli-lilly-prozac-documents-what-do-they-reveal

 

De Axiety & Depresion Association of America (ADAA) publiceert in 2019 een rapport over de langetermijnvisie gevolgen van antidepressiva, gebaseerd op Nederlands onderzoek: "Sommige recente onderzoeken wijzen op ernstige potentiële risico's. Mensen die antidepressiva gebruikten hadden een 14% hoger risico op hartaanvallen en beroertes en een 33% hoger risico op overlijden".

Bron: Long-Term and Short-Term Antidepressant Use in General Practice, Klaas M. Huijbregts, Adriaan W. Hoogendoorn, Paulien Slottje, Anton J.L.M. van Balkom and Neeltje M. Batelaan, Psychotherapy and Psychosomatics Vol. 86, No. 6 (2017), pp. 362-369.

In 2022 werd in het zeer gerenommeerde Britse tijdschrift voor psychiatrie, na een zeer omvangrijk en 10 jaar durend onderzoek In Engeland, geconcludeerd: "Onze bevindingen wijzen op een verband tussen langdurig gebruik van antidepressiva en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, sterfte aan hart- en vaatziekten en algemene sterfte".

Bron: Bansal, Narinder et al., British Journal of Psychiatry (2022) 8, e164, 1–9. doi: 10.1192/bjo.2022.563

 

Twee professoren met naam en faam op het gebied van antidepressiva, zelfmoorden en getuigenrollen bij processen over antidepressiva schrijven in 2022, nadat ze het oorspronkelijke (1991-1999) onderzoeksdata van Eli Lilly hadden opgevraagd en opnieuw bekeken – en vonden dat er veel niet klopte en was weggelaten ten gunste van fluoxetine (Prozac): “we ontdekten dat fluoxetine onveilig en ineffectief is” en "Deze [2] zelfmoordpogingen werden weggelaten uit het gepubliceerde rapport" en “Lilly [de producent] concludeerde dat fluoxetine effectief was, ook al vond de FDA dat beide onderzoeken negatief waren op hun primaire eindpunt [effectiviteit]” En toch werd fluoxetine voor kinderen en jongvolwassenen toegelaten op de markt door de FDA. Hoe kan dat?

Gøtzsche, prof.dr. Peter C. and prof.dr. David Healy, Restoring the two pivotal fluoxetine trials in children and adolescents with depression, International Journal of Risk & Safety in Medicine (2022) DOI 10.3233/JRS-210034

We gaan er hier niet op in, maar fluoxetine wordt soms ook voorgeschreven voor obese patiënten, fibromyalgie, diabetes 2, autisme bulimia en andere ziekten.

Wie is Eli Lilly Company?

Eli Lilly is een grote farmaceutische producent uit Indiana, U.S.A. Ze was opgericht in 1876 door Eli Lilly, een amerikaanse kolonel, apotheker en burgeroorlogveteraan. Het bedrijf betaalde in deze eeuw miljarden aan boetes wegens fraude met diverse medicijnen en voerde vele tienduizende rechtszaken tegen gedupeerde patiënten. De onzekere start van prozac en de uitmuntende marketing van het bedrijf zijn uitgebreid op internet te vinden in talloze publicaties¹.

¹ Prozac, A Breakthrough Drug for Depression, Newsweek, March 26, 1990.

Tenslotte over de dodelijke gevaren van antidepressiva

Zowel de gevaren als de bijwerkingen treden niet bij iedereen op. Daarom is bij het gebruik van antidepressiva expert begeleiding nodig, meestal een psychiater, echter de capaciteit (zeker in Nederland) is volstrekt onvoldoende hiervoor. Hierdoor worden zaken te laat of niet ontdekt en kan er grote en onherstelbare schade aan de patiënt ontstaan. 

Meer informatie over de dodelijke gevaren van antidepressiva

Raadpleeg altijd een gekwalificeerde en gespecialiseerde arts op het gebied van antidepressiva bij gebruik of afbouw van deze medicijnen.

Website(s):

Boek(en):

  • Pharmageddon - Prof.dr. David Healy (2013) Onthullend boek over SSRI's en de farmaceutische industrie door een zeer gerenommeerde hoogleraar, kenner en psychiater in dit vakgebied.

  • Listening to Prozac: A Psychiatrist Explores Antidepressant Drugs and the Remaking of the Self, Prof.dr. Peter D. Cramer (1993) Een blik op Prozac en andere stemmingsveranderende drugs onderzoekt de implicaties van chemische modificatie van intelligentie en persoonlijkheid en wat de persoonlijkheidsveranderende effecten van de drug ons vertellen over de aard van karakter.

  • Mind Fixers, Prof.dr. Anne Harrington (2019) is een gereputeerde historica van Harvard University op het gebied van de psychiatrie. Het boek gaat over de problematische zoektocht van de psychiatrie naar de biologie van geestesziekten.

Artikel(en):

  • Prozac, Eli Lilly and the FDA - Dr. Gary Null, Townsend Letter, Feb/Mar 1993, #115,116.

  • The 25th anniversary of the launch of Prozac gives pause for thought: where did we go wrong? Prof.dr. Edward Shorter, The British Journal of Psychiatry (2014); simpel, duidelijk en rechtlijnig artikel over prozac, na een kwart eeuw ervaring ermee.

  • The creation of the Prozac myth, The Guardian, Wednesday 27 Feb 2008 00.21 GMT

  • They said it was safe, Prof.dr. David Healy, The Guardian, Sat 30 Oct 1999 01.00 BST

Laatst bewerkt: 02-02-2024

Ω